Crunchygranola.nl > Ingrediënten > Santen of kokospasta
Laat ik eerst even stilstaan bij de naam. Want santen wordt onder verschillende namen gebruikt in recepten en onder even zovele namen verkocht (en dat is soms dus best verwarrend!).
Het is ook bekend als kokospasta bijvoorbeeld. Dat is een naam die ik graag gebruik (en die je veel op deze pagina tegenkomt), omdat het zo mooi duidelijk aangeeft wat het is: pasta van kokos. Net als amandelpasta pasta is van amandelen en cashewpasta pasta van cashewnoten, om maar wat te noemen.
Maar het is óok bekend als coconut butter (in Amerikaanse recepten kom je dit veel tegen voor zoete baksels), of als creamed coconut, kokoscrème, kokosboter of zelfs kokosmoes (vrij vertaald vanuit het Duits, waar het Kokosmus genoemd wordt).
Het is in feite allemaal hetzelfde: gemalen kokosvruchtvlees. Als je geraspt kokosvruchtvlees goed genoeg maalt ontstaat er een smeuïge, vloeibare, romige en lichtzoete pasta. En dat kun je onder andere heel goed gebruiken in je granolabaksels!
Als je iets specifieks zoekt, klik dan eenvoudig hier als je wilt weten:
Santen/kokospasta is hard bij kamertemperatuur, maar wordt vloeibaar als je het zachtjes verwarmt. Om het te kunnen gebruiken (in je granola’s, maar ook in veel andere gerechten) zul je het dus eerst moeten laten smelten.
Gebruik je een blok santen, snijd dan de benodigde hoeveelheid af van het blok (of net een beetje meer, er blijft altijd wat achter in de kom als je het overgiet) en smelt het au bain-marie.
Gebruik je kokospasta uit een glazen pot, zet deze dan zonder deksel in een klein pannetje met een laagje water. Verwarm de pasta in de pot op een laag vuurtje. Laat het water warm worden, maar niet hard koken, de pasta hoeft alleen maar te smelten. Roer af en toe even om.
Hoewel alle verschillende benamingen voor dit fijne goedje allemaal neerkomen op één en hetzelfde product, zijn er twee varianten waarin het verkocht wordt: in blokvorm in een plastic verpakking of in een glazen pot. (Overigens: als ik het over de variant in blokvorm heb noem ik het meestal santen, maar als het over de variant in glazen pot gaat noem ik het eigenlijk altijd kokospasta. Da’s gewoon mijn persoonlijke voorkeur. Laat ik maar hopen dat je het niet al te verwarrend vindt! :)
Santen in blokvorm is te vinden in vrijwel iedere (biologische en reguliere) supermarkt. Meestal onder de naam kokoscrème of creamed coconut. Het is te vinden in het schap met Aziatische producten. De blokken santen (meestal van 200 gram) worden verpakt in plastic (en een kartonnetje). Let er altijd even op dat je santen koopt die voor 100% bestaat uit kokos, en niet meer dan dat.
Koop je liever kokospasta in glas, dan kun je op zoek naar de andere benamingen: kokospasta, coconut butter, Kokosmus, kokosboter of kokosmoes. In de winkel is het moeilijk te vinden in glas, maar internet is hier je vriend! Ik heb in verschillende webshops wat voor je kunnen vinden. Kijk bijvoorbeeld bij Hempishop, Koro of de Nederlandse Amazon. Ga je zelf op zoek, let er dan ook hier weer op dat je kiest voor een variant met als enige ingrediënt: kokos.
Heb je een sterke, kleine (high speed) blender, of dito foodprocessor dan kun je ook zelf kokospasta maken.
Voor het maken van kokospasta heb je verder alleen maar kokosrasp nodig. En dat kun je in elke supermarkt wel vinden. Overigens is het ook mogelijk om een grotere blender of foodprocessor te gebruiken, maar dan zul je ook meteen een grotere hoeveelheid moeten maken.
Doe zo’n 150 à 200 gram kokosrasp in de blender of food-processor. Blend de kokosrasp net zo lang tot je een romige, smeuïge, vloeibare en gladde pasta overhoudt. Dit duurt zeker een aantal minuten. Maar meer hoef je niet te doen!
Bij iedere blender of food-processor is de werkwijze van het blenden net weer anders. Maar kokospasta maken gaat op exact dezelfde manier als pindakaas of notenpasta maken. Als je nog niet eerder zelf pindakaas of notenpasta hebt gemaakt, zoek dan even op hoe jouw apparaat dat het beste aanpakt (bij de fabrikant, of natuurlijk gewoon op YouTube).
Bewaar je kokospasta in een glazen potje. Het wordt hard bij kamertemperatuur. Om te kunnen gebruiken maak je het weer vloeibaar door de glazen pot (zonder deksel) in een klein pannetje met water te zetten. Laat het water warm worden, maar niet koken, de pasta hoeft alleen maar te smelten. Roer af en toe even om.
Heb je heel veel kokospasta gemaakt, verdeel het dan over meerdere potjes. Als je wat wilt gebruiken hoef je niet meteen je hele voorraad weer te verwarmen tot het vloeibaar is.
Omdat santen onder zóveel verschillende namen voorkomt in recepten en ook onder evenzo veel namen verkocht wordt, is het vrij makkelijk om in de war te raken. Want is ‘kokosboter’ niet gewoon ook hetzelfde als ‘kokosolie’ of misschien juist hetzelfde als ‘kokosroom’ ? Nee. Dat dan weer niet…
Voor een snel inzicht:
Santen = kokospasta = kokoscrème = creamed coconut = kokosboter = coconut butter = kokospuree = kokosmoes = Kokosmus:
Gemalen geraspt kokosvruchtvlees. Er wordt niets uitgehaald of aan toegevoegd.
Kokosolie = kokosvet:
Alleen het aandeel vet dat gewonnen wordt uit kokosvruchtvlees.
Kokosroom:
Om kokosroom te krijgen wordt geraspt kokosvruchtvlees gemengd met water en dit wordt vervolgens samen uitgeperst. Je houdt dan een dikke, vloeibare kokosroom over.
Kokospasta is (in de vloeibare vorm) qua substantie vergelijkbaar met een smeuïge notenpasta. Houd je niet van kokos of wil je een andere smaak, dan kun je de kokospasta in je recept heel goed door een notenpasta vervangen.
Gebruik je een notenpasta in je granola (of in een andere gerecht natuurlijk) terwijl het recept om kokospasta vraagt, dan zal het resultaat qua structuur vrijwel hetzelfde zijn, maar de smaak verandert natuurlijk substantieel. Tahin, hazelnootpasta of amandelpasta smaken nou eenmaal anders dan kokospasta.
In sommige recepten wordt kokospasta juist ingezet vanwege de handige eigenschap dat het na smelten en vervolgens af laten koelen tot kamertemperatuur weer hard wordt. Zo kun je er dus prima een soort ‘glazuur’ voor bijvoorbeeld koekjes van maken. Met notenpasta zal dat niet lukken, aangezien die vloeibaar is bij kamertemperatuur.
Houd er verder rekening mee dat kokospasta een beetje zoetig is. Als je die vervangt door een notenpasta zal het ook invloed hebben op de zoetheid van je granola of ander gerecht.
Santen doet het goed in granola’s! Kijk bijvoorbeeld eens bij:
> Kokosgranola met cranberry’s of cacaonibs
En vanwege de lichte zoetheid van kokos is het ook heel geschikt om granola’s te maken zonder enige andere zoete toevoeging. Op de site vind je zelfs een koolhydraatarme granola die zonder alternatieve zoetvormen tóch zoetig is vanwege het gebruik van de kokospasta. Ziehier:
> Kokos-vanillegranola met gojibessen
In de volgende granola’s gebruiken we santen niet zozeer voor de kokossmaak (die komt namelijk helemaal niet zo sterk door in het eindresultaat), maar juist voor de relatief neutrale smaak ten opzichte van de andere ingrediënten, het lichte zoetje en voor de binding en de structuur:
> Espresso-vanillegranola
> Gepofte quinoagranola met zwarte thee of rooibos
> Citroen-maanzaadgranola met stemgember
Kokospasta ben ik op het spoor gekomen door foodblogs uit de Verenigde Staten, waar ik veelvuldig het ingrediënt coconut butter tegenkwam. Het wordt dan vooral gebruikt in zoete snacks als bliss balls (energy balls) en granola bars of in koekjes. En daarin kan het zéker een fantastische toevoeging zijn! Ook in je eigen favoriete recepten kun je eens proberen om (een deel van) de boter, kokosolie of notenpasta te vervangen door kokospasta.
Wij, hier, in Holland, gebruiken het ‘van oudsher’ eigenlijk niet op die manier, maar eerder in hartige gerechten en onder een andere naam: santen dus. Het moge nu wel duidelijk zijn: dat is dus hetzelfde als coconut butter…
Het is lekker in satésaus en pindasaus, in allerhande curry’s, in sota ayam of in een pittige pompoensoep… En in één van mijn favorieten in de hartige-santen-keuken: stevige groenten (pastinaak, wortelpeterselie, venkel…), gestoofd met tomatenblokjes en afgemaakt met verse of gedroogde kruiden en een flink stuk santen.
Verder kun je het, eenmaal gesmolten, royaal over je pannenkoeken gieten.
En door warme chocomel roeren of als variatie in je ‘bulletproof’ koffie gebruiken.
Óf maak er een glazuur van voor op je koekjes of zoete broodjes. Zónder poedersuiker te gebruiken. Ik laat je graag zien hoe je dat doet!