Crunchygranola.nl > Ingrediënten > Notenpasta
Notenpasta is in feite niets anders dan een pasta die ontstaat door noten te malen. Net als pindakaas niets anders is dan pinda’s die gemalen zijn. Notenpasta is een verzamelnaam voor allerlei verschillende soorten pasta’s. Van amandelpasta tot cashewpasta en van hazelnootpasta tot paranotenpasta. Gemakshalve schaar ik zowel pindakaas als alle pitten- en zadenpasta’s ook even onder deze verzamelnaam. Want ook van zonnebloempitten, pompoenpitten, sesamzaad (tahin!) en hennepzaad kun je héél lekkere pasta’s maken. En de bereidingswijze is voor al deze soorten gelijk. Dus als ik het over notenpasta’s heb, heb ik het ook over deze pitten- en zadenpasta’s.
Je kunt notenpasta’s zelf maken, door noten te malen in een sterke foodprocessor of high speed blender. Maar kopen kan natuurlijk ook. In de biologische supermarkt zijn veel verschillende varianten te koop. En zelfs in de buurtsuper kun je ze vinden.
Als je zelf je eigen notenpasta gaat maken zijn er natuurlijk nog véél meer mogelijkheden, maar als je aangewezen bent op de winkel, dan kun je over het algemeen deze varianten goed vinden:
In de biologische supermarkten en natuurwinkels vind je nog veel meer soorten. Wat dacht je bijvoorbeeld van pompoenpitpasta, zonnebloempitpasta, walnotenpasta of pinda-rozijnenpasta? Ook zijn er weer hele andere mix-pasta’s te vinden dan in de reguliere supermarkt.
Er zijn een paar dingen waar je op moet letten bij het kopen van notenpasta. Of, nou ja, dat klinkt wel erg streng… Je hebt een aantal keuzes, laat ik het zo zeggen.
Kijk altijd even op het ingrediëntenlijstje. En kies de notenpasta’s die enkel en alleen bestaan uit noten en eventueel een vleugje zout. Soms wordt er palm-, raapzaad-, soja- of zonnebloemolie toegevoegd, of suiker of een ander zoetmiddel. Dat is allemaal nergens voor nodig en het maakt je notenpasta er niet gezonder op.
Dit is een kwestie van persoonlijke voorkeur: houd je van notenpasta ‘met stukjes noot’ of meer van de smeuïge, gladde variant. Soms zijn beide varianten van een specifieke noot te koop, zoals bij amandelpasta of pindakaas.
Overigens verschilt de mate van smooth- cq crunchyness ook per merk. Zo zijn de notenpasta’s van Horizon over het algemeen wat grover gemalen en de notenpasta’s van Terrasana wat gladder.
Of je een crunchy of smooth notenpasta kiest kan ook afhangen van waar je het voor wilt gebruiken. Voor granola kies je bij voorkeur een gladde notenpasta, maar maak je een notensaus, dan kan een crunchy variant juist extra lekker zijn.
De smaak van noten wordt intenser als ze eerst geroosterd worden. Het roosteren komt de verteerbaarheid ook nog eens ten goede. Maar sommige noten en zaden kun je beter ongeroosterd eten omdat het roosteren ten koste gaat van de gezonde omega 3-vetzuren die er in zitten. Dit geldt voor walnoten, hennepzaad en lijnzaad. Dus geroosterde notenpasta’s met één van dit drietal, kun je beter in het winkelschap laten staan.
Van cashewpasta kun je soms zowel de geroosterde als ongeroosterde variant vinden. De ongeroosterde variant heeft een wat mildere smaak. Afhankelijk van waar je het voor gebruikt kan dit de voorkeur hebben.
In het geval van amandelpasta en tahin (sesampasta) kun je in de winkel een ‘ongepelde’ en een ‘gepelde’ variant vinden. Dus mét of zonder vliesje. Beide varianten zijn lekker, de smaak is echter heel verschillend. Soms wil je het één, soms wil je het ander.
Als we kijken naar de Crunchy Granola-recepten op deze site, dan is bijvoorbeeld de witte, gepelde amandelpasta heel erg lekker in de Pistachegranola met advocaat. De bruine, ongepelde amandelpasta doet het dan weer heel goed in de Ketogranola met cacaoboter en de Speculaasgranola met mandarijn en chocola.
Zelf heb ik de voorkeur voor het gebruik van zoveel mogelijk biologische ingrediënten in mijn granola’s. Gelukkig zijn er veel biologische notenpasta’s te koop, óók in de reguliere supermarkt. De keuze in de biologische supermarkt is overigens een stuk groter dan in de reguliere. De biologische supermarkt is zéker eens de moeite van het bezoeken waard!
Onderstaande biologische merken vind je vaak in biologische en natuurvoedingswinkels, maar ook bij allerhande online drogisterijen. Op de ingrediëntenlijsten van de notenpasta’s van deze merken vind je niets anders dan noten, pitten of zaden en eventueel een snufje zout. En dat is wat je wilt!
Toch zit er wel degelijk verschil in smaak en structuur. Dat kan ontstaan door verschil in herkomst van de noten, de manier van roosteren of de manier van malen. Mijn favoriete notenpasta voor granola? Terrasana heeft hele fijne, smeuïge pasta’s. Maar ook de andere merken zijn echt goed. Ga vooral op onderzoek uit naar jouw favoriete merk!
In de supermarkt vind je biologische notenpasta’s van het merk BioToday en soms ook van het eigen merk.
Notenpasta maken is heel eenvoudig. Míts je de juiste keukenapparatuur in huis hebt. En met juist bedoel ik:
Ik gebruik zelf het liefst een high speed blender. Daarmee gaat het razendsnel. Maar ook met de andere apparaten kan het goed. Het duurt alleen wat langer. Als je wilt weten of je apparaat geschikt is om notenpasta te maken zul je dit vast in de handleiding kunnen vinden. Of zoek naar ervaringen van anderen op internet. Vitamix en Blendtec hebben goede high speed blenders. En Kitchen Aid heeft bijvoorbeeld een sterke mini hakmolen. Maar ook Magimix of Philips bieden goede sterke blenders of foodprocessors.
Het is belangrijk dat het apparaat dat je gebruikt niet te groot is. Voor een grote blender of foodprocessor heb je namelijk wel een bepaald volume nodig om goed te kunnen malen. En je hebt niet altijd behoefte aan 500 gram notenpasta in één keer…
Je begint met het roosteren van de noten. Noten worden nog lekkerder (én beter verteerbaar) als je ze op lage temperatuur roostert voor gebruik. Dit gaat makkelijk in de oven. Het is belangrijk om op lage temperatuur te roosteren om te voorkomen dat je noten verbranden. Verbrande noten zijn niet alleen niet lekker, maar te hard geroosterde noten zijn ook nog een stuk minder gezond voor je lijf. Als de temperatuur te hoog wordt tijdens het roosteren ontstaan er ongezonde stoffen. (Als je daar meer over wilt weten loont het de moeite om het internet er even op na te slaan. Op de site van Rineke Dijkinga kun je er bijvoorbeeld meer over lezen.)
Als je op lage temperatuur roostert heb je daar geen last van. En bovendien hoef je ook veel minder op te letten. Want verbranden zullen je noten niet.
Gebruik je walnoten, hennepzaad of lijnzaad, kijk dan eerst even hier.
Doe de geroosterde noten over in een high speed blender, sterke foodprocessor of sterke hakmolen.
Maal de noten op hoge snelheid. Schrik niet van het geluid, er komen nogal wat decibellen vrij bij het malen van noten. Eerst zullen je noten tot gruis vermalen worden, maar als je door blijft malen komt de olie uit de noten vrij en ontstaat er een smeuïge pasta.
Met een high speed blender gaat dit heel snel. Soms is het al klaar binnen een minuut. Met een foodprocessor of hakmolen kan het langer duren, tot wel een kwartier. Ook kan het nodig zijn om tussendoor het notengruis aan de randen van de kom naar beneden te schrappen.
Iedere blender en foodprocessor werkt verschillend. Het zal misschien even wat tijd kosten om de juiste werkwijze voor jouw apparaat uit te vogelen. Ik raad je aan vooral even op YouTube op zoek te gaan naar ervaringen van andere gebruikers. Dat werkt vaak heel verhelderend.
Er zijn een aantal zaken van belang voor je aan de slag gaat met het malen van je noten.
Als je notenpasta gaat maken kun je werkelijk alle noten, pitten en zaden gebruiken die je wilt. De mogelijke combinaties zijn eindeloos. Paranoten, hennepzaad en zonnebloempitten? Kan gewoon. Amandelen, lijnzaad en pinda’s? Idem dito. Kies je favoriete combinatie of gebruik gewoon wat je in huis hebt.
Noten en zaden die veel omega 3-vetzuren bevatten zijn hartstikke goed voor je. Maar die omega 3-vetzuren kun je beter niet verhitten boven 100ºC, dan verliezen ze hun kwaliteiten. Dit geldt voor walnoten, hennepzaad en lijnzaad.
Lijnzaad en hennepzaad hoef je niet te roosteren, maar voor walnoten geldt dat als je ze licht roostert, ze écht beter van smaak worden. Dus wat te doen als je walnoten wilt gebruiken in je notenpasta, wel of niet roosteren?
De oplossing is eenvoudig:
Rooster eerst alle andere noten zoals hierboven beschreven gedurende ongeveer een kwartier, draai vervolgens de temperatuur van de oven terug naar 90ºC, voeg de walnoten toe op de bakplaat en rooster alle noten samen nog eens 15 minuten. Als het lekker geurt is het goed. Als dat nog niet het geval is laat je de bakplaat nog wat langer in de oven.
Kooop altijd ongebrande, ongezouten noten. Daar is namelijk geen extra olie aan toegevoegd en alle gezonde voedingsstoffen zijn nog behouden. De gebrande/geroosterde noten die je in de winkel of op de markt kunt kopen zijn vrijwel altijd op hoge temperatuur bewerkt. Dat komt niet ten goede aan de gezondheid. En roosteren kunnen we ook heel makkelijk zelf, op een gezonde manier.
Let er ook op dat de noten die je koopt zo vers mogelijk zijn. Oudere noten worden wat muf van smaak. Dat geldt zeker voor walnoten, die worden letterlijk ranzig na verloop van tijd, vanwege het hoge aandeel omega 3-vetzuren. Dit kun je proeven, maar ook ruiken. Ruiken je noten niet lekker, dan zíjn ze ook niet lekker…
Gebruik ook liever geen noten die al een jaar in je kast liggen. Die zijn écht niet meer lekker. En dat zul je zeker proeven in je notenpasta.
Als je je zelfgemaakte notenpasta op verschillende manieren wilt kunnen gebruiken, in zowel hartige als zoete gerechten, dan is het handig om de smaak van je notenpasta neutraal te houden, misschien met toevoeging van een snufje zout, maar dat is niet eens nodig.
Maar omdat je zélf de regie hebt over wat er in je notenpasta gaat, kun je het qua smaak helemaal zo gek maken als je zelf wilt.
Belangrijk: maak éérst de notenpasta en voeg vervolgens de extra smaakmakers toe. Meng even kort, proef en pas eventueel nog wat aan.
Voor een zoete variant kun je bijvoorbeeld kiezen voor:
Voor een hartige variant kun je denken aan:
Afhankelijk van waar je de notenpasta voor wilt gebruiken zijn er een paar alternatieven.
Ik noemde al eerder het bestaan van pittenpasta’s. Notenpasta’s kun je in recepten altijd één op één vervangen door tahin, pompoenpitpasta of zonnebloempitpasta. De smaak zal uiteraard anders zijn dan wanneer je notenpasta gebruikt. Zonnebloempitpasta is iets neutraler van smaak dan pompoenpitpasta en meestal ook wat goedkoper.
Tahin heeft een vrij specifieke smaak, maar doet het in veel verschillende gerechten echt heel goed. Ook in granola’s! Kijk bijvoorbeeld eens bij de recepten voor Walnootgranola met kruidnagel en cranberry’s, de Tahin-banaangranola met walnoten of de koolhydraatarme Keto pompoengranola, naar een recept van Con-serveert.
In sommige recepten zou je de notenpasta kunnen vervangen door santen, ook wel kokospasta of kokoscrème genoemd. Bij kamertemperatuur is santen hard. Maar eenmaal een beetje verwarmd is de structuur vrijwel gelijk aan de structuur van notenpasta, hoewel iets korreliger. Je kunt het in vloeibare vorm bijvoorbeeld gebruiken in granolarecepten, maar ook in andere baksels waar notenpasta’s in gebruikt worden. Als santen weer afkoelt tot kamertemperatuur wordt het weer hard. Dat kan een voordeel zijn in baksels of no bake snacks.
Er is uitgebreide informatie over santen te vinden op deze site. Met antwoorden op vragen als: ‘Waar kun je santen kopen?’, ‘Hoe maak je zelf santen?’ of ‘Hoe maak je je santen klaar voor gebruik?’.
Notenpasta gebruik ik heel graag in granolarecepten. Het is een goed bindmiddel om lekker grote en crunchy granolaclusters te krijgen. Bovendien is het een gezond ingrediënt vol eiwitten, goede vetten en een hoop mineralen.
En daarbij geeft het een fantastische smaak aan je granola’s. Er zijn zoveel smaken notenpasta te koop en nóg meer smaken om zelf te maken dat er altijd wel een pasta te vinden is die bij de andere ingrediënten van je granola past.
Want dat is wel van belang: kies een notenpasta die ‘klopt’ met de rest van je ingrediënten. Zo maakt het voor de uiteindelijke smaak van je granola nogal een verschil of je tahin of amandelpasta kiest, om maar wat te noemen.
> Walnootgranola met kruidnagel en cranberry’s (met tahin)
> Espresso-hazelnootgranola met kardemom (met hazelnootpasta)
> Rozemarijngranola met cacaodruppels (met zonnebloempitpasta)
> Pindagranola met ‘salted honey’ (met pindakaas)
Notenpasta is niet alleen lekker in granola’s. De mogelijkheden om het te gebruiken zijn letterlijk eindeloos!
Hier zijn enkele ideeën om je op weg te helpen. Zoek een fijn recept op internet of gebruik je eigen creativiteit.
Zelf maak ik minstens eens per week een dressing op basis van tahin. Het haalt werkelijk het beste naar boven van vrijwel iedere salade! Maar ook over warme groenten, falafel of rijst is het niet te versmaden…
Men neme, voor één persoon:
Meng eerst de tahin met 1 à 2 eetlepels water. Het lijkt te gaan schiften, maar vrees niet, dat komt weer goed. De tahin zal, in tegenstelling tot wat je misschien verwacht, in eerste instantie dikker worden. Als het water en de tahin goed gemengd zijn roer je de appelazijn en tamari erdoorheen. Proef en voeg eventueel nog wat extra toe. Vervolgens meng je er net zoveel water door tot je de gewenste dikte hebt. Dat is helemaal afhankelijk van je eigen voorkeur.
Meng door je salade of giet over je warme groenten, falafel of rijst en enjoy!
